Maar liefst 95% van je gedrag verloopt onbewust en automatisch. Dat zijn allemaal gewoontes.
Denk er maar eens over na:
Kost het je moeite om ’s ochtends je tanden te poetsen?
Je eerste kop koffie te drinken?
De gordijnen open te trekken?
Waarschijnlijk niet. Dit zijn stuk voor stuk voorbeelden van gewoontes.
Gewoontes zijn lekker gemakkelijk voor je hersenen. Als ze alles actief moesten meemaken, zou dat veel te vermoeiend zijn. En dus doe je ontzettend veel op de automatische piloot.
JE AUTOMATISCHE PILOOT GEBRUIKEN OM IETS NIEUWS AAN TE LEREN
Stel nu dat je gezonder wilt gaan eten, gaan sporten, ademhalingsoefeningen wilt gaan doen. Met andere woorden: je wilt iets anders gaan doen dan dat je normaal doet.
Dan kun je die automatische piloot die je toch al een heel groot gedeelte van de dag ‘aan’ hebt staan, daarvoor gebruiken.
Hoe werkt dit dan? Dat is een vrij ingewikkeld verhaal over hoe je brein werkt (dat je ook mag overslaan als je niet zo’n nerd als ik bent :D):
De cellen in onze hersenen noemen we neuronen. Synapsen zijn, simpel gezegd, de verbindingen tussen neuronen in onze hersenen. Die synapsen werken volgens een belangrijk principe, zoals de bekende neuropsycholoog Donald Hebb al in 1949 zei: ‘Neurons that fire together, wire together’.
Met andere woorden: die synapsen die samenwerken, worden sterker, veerkrachtiger, sneller, efficiënter.
Telkens wanneer je iets opnieuw doet, maakt niet uit wat (kan dus zowel in je voor- als nadeel werken!), wordt die verbinding in je hersenen krachtiger. Wanneer je elke dag opnieuw lunchwandelt, wordt een verbinding krachtiger, maar ook wanneer je elke avond met een zak chips op de bank zit.
Merkt het brein dat verbindingen niet gebruikt worden? Dan snoeit het deze weg, een fenomeen dat synaptic pruning wordt genoemd.
Dat verklaart waarom een pasgeboren baby veel meer verbindingen in het brein heeft dan een volwassen mens en toch nog lang niet zo capabel is dan dat het op latere leeftijd zal zijn. Een baby wordt als het ware geboren met een blanco vel papier, het kan alle kanten op, de verbindingen die er zijn, zijn zwak. Een volwassen mens heeft veel verbindingen weggesnoeid, maar de verbindingen die er zijn, zijn sterk en erin gesleten (daarom is het zo moeilijk om te stoppen met die zak chips als je ’s avonds op de bank zit en dat al tijden je patroon is).
Vergelijk het brein maar, zoals neurowetenschapper Alvaro Pascual-Leone schreef, met een besneeuwde heuvel in de winter. Wanneer je voor het eerst naar beneden sleet, ben je flexibel, je kunt elke route nemen die je wilt. Mocht je elke keer voor dezelfde route kiezen, dan ontwikkelt zich een pad, dat nog veel efficiënter werkt dan de flexibele route. Het wordt, door de efficiëntie van het pad, steeds moeilijker om een andere route te kiezen.
Maar.. het brein is zeker in staat om te leren, het kan zichzelf ‘herbedraden’, en het kan, met iets (en soms veel) meer moeite, ook voor een andere route kiezen.
GEWOONTES STAPELEN OM SNELLER JE DOEL TE BEREIKEN
Als je het hele verhaal hierboven hebt gelezen: knap. Zo niet, dan nu de conclusie van dit hele verhaal: een snelle manier om een nieuwe gewoonte aan te leren is door deze te ‘stapelen’ op een gewoonte die je al met gemak uitvoert.
Het kost je hersenen veel minder moeite om iets nieuws toe te voegen aan iets dat het al door en door kent dan een hele nieuwe route aan te leren. Klinkt logisch, toch?
Een simpele formule die je hiervoor kunt gebruiken is: voordat/nadat (BESTAANDE GEWOONTE), zal ik (NIEUWE GEWOONTE).
En ja, opschrijven vergroot je kans op succes.
Bijvoorbeeld:
– Nadat ik mijn thee ’s ochtends heb gedronken, doe ik 10 push-ups
– Voordat ik de eerste hap neem van mijn avondeten, noem ik een ding op dat die dag goed is gegaan
– Nadat ik mijn boterhammen op heb, ga ik 10 minuten lunchwandelen
– Nadat ik ’s ochtends op mijn werk mijn laptop heb aangezet, blok ik eerst een halfuur om aan een artikel te werken
– Voordat ik het licht uitdoe, mediteer ik 1 minuut
IN 3 STAPPEN NAAR NIEUWE GEWOONTES
Deze 3 stappen kunnen het je gemakkelijker maken om gewoontes te stapelen:
1. Schrijf eerst alle dagelijkse gewoontes op die je hebt, van klein tot groot, van belangrijk tot onbenullig.
2. Maak dan een lijstje met alle gewoontes die je graag zou willen ontwikkelen.
3. Begin met één nieuwe gewoonte (begin klein = meer kans op succes! Je kunt altijd nog groter uitpakken als je nieuwe routine automatischer wordt), pak je lijstje met bestaande gewoontes erbij en kijk waar je je nieuwe gewoonte kunt stapelen.
Heb jij je automatische piloot wel eens in je voordeel gebruikt? Deel in the comments below.
MomUp!