Een jaar of 17 was ik, toen ik van mijn vader een boek kreeg. ‘Voor mijn meisjes’ stond op de kaft geschreven. Het ging over proactiviteit, je eigen toekomst vormgeven, het belang van je gedachten. Het was zo’n boek dat me bij bleef.
DE 7 EIGENSCHAPPEN VAN EFFECTIEF LEIDERSCHAP
Het hielp me om kalm te worden, keuzes te maken en dingen in perspectief te zien. Had ik hoog nodig tijdens de ups en downs van het puberleven.
Ondanks dat het versleten is (omdat ik het tig keren heb herlezen, bij elke verhuizing heb meegesleept en het heel vaak heb uitgeleend) staat het nog steeds in mijn kast en zal ik het nooit weg doen. Ik ga het aan mijn eigen kinderen laten lezen, ook al vinden zij het tegen die tijd waarschijnlijk hopeloos ouderwets.
Het boek heet ‘De 7 eigenschappen die jou succesvol maken’. Het is de jeugdversie van ‘De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’. Een bestseller in de jaren ’80. Je kent het misschien wel.
In dat boek wordt een belangrijk inzicht besproken dat ik heel waardevol vind en graag met je wil delen.
DE MAAKBAARHEID VAN HET LEVEN VS REACTIEF ZIJN
Als je op dit blog beland bent, ben je waarschijnlijk een (nieuwe) moeder. Je behoort tot de twintigers, dertigers of veertigers van nu. Je bent waarschijnlijk opgegroeid met het idee dat het leven maakbaar is:
Je kon gaan studeren, gaan reizen, een jaar ertussen uit gaan, het beroep van je dromen kiezen. Jij was verantwoordelijk voor je eigen geluk. Je kon alles bereiken waar je van droomde. Je had zoveel keuzes. Soms waren er zelfs zoveel keuzes te maken dat je er gek van dacht te worden.
En dan word je mama.
Opeens valt een heel stuk van die keuzevrijheid weg. Dingen gebeuren nu eenmaal. Dingen moeten gedaan worden. Je wordt geleefd. En je hebt zeker niet zoveel invloed op je eigen leven (en dat van je kinderen) als dat je ooit had.
Je dochtertje valt hard en doet zich ontzettend pijn. Schuldgevoel. Waarom heb ik niet beter opgelet? Je zoontje doet het niet zo goed op school. Frustratie. Waarom lukt het niet om hem meer te stimuleren? Je relatie loopt niet zo lekker. Wat doe ik verkeerd?
Dat is de schaduw van maakbaarheid. We zijn zo gewend om onze eigen boontjes te doppen en keuzes te hebben, dat we onszelf overal de schuld van geven. Terwijl niet alles maakbaar is.
De andere kant van dit verhaal is reactief zijn. De omgeving de schuld geven van wat je overkomt. Je een slachtoffer voelen. Denken in termen van whatever will be, will be. Waardoor je het gevoel hebt dat iemand anders de afstandsbediening van je leven bedient.
Wanneer je (net) mama bent, merk je misschien dat dingen niet meer zo maakbaar zijn als ze waren, waardoor je vaker in een reactieve bui schiet. En daar is soms ook helemaal niets mis mee, als je je maar bewust ervan bent en de oplossing ook kent.
DE MIX: PROACTIVITEIT
Die oplossing heet proactiviteit. Proactiviteit is een mix van je voorbereiden op de omstandigheden die zich kunnen voordoen en tegelijkertijd zelf bepalen hoe je met die omstandigheden omgaat. Whatever will be, will be in combinatie met maakbaarheid. Maar anders dan beide. Proactiviteit is een instelling die de kans op succes vergroot en het risico op geen succes doordat de omstandigheden niet meewerken verkleint.
Proactieve uitspraken zijn bijvoorbeeld:
‘ Ik heb nog heel veel te doen, omdat ik ergens anders prioriteit aan heb gegeven, maar nu heeft het mijn volle aandacht’
‘ Ik laat me niet op de kast jagen door anderen, ik bepaal zelf hoe ik me voel’
‘ Ik ga uitzoeken of ik het anders kan aanpakken’
‘ Ik voel me nu gestrest, maar ik ga ervoor zorgen dat ik ergens deze week wat tijd voor mezelf krijg’
Kortom: proactief zijn is denken in termen van doen.
DE CIRKEL VAN INVLOED EN DE CIRKEL VAN BETROKKENHEID
In ‘De 7 eigenschappen die jou succesvol maken’ worden de cirkel van invloed en de cirkel van betrokkenheid besproken.
De cirkel van betrokkenheid is alles waar je je druk over maakt en waar je geen of weinig invloed op hebt.
De cirkel van invloed is alles waar je je ook druk over maakt, maar waar je ook daadwerkelijk invloed op kunt uitoefenen. Meer aandacht geven aan je cirkel van invloed komt overeen met proactiever zijn.
De moraal van dit verhaal: focus je energie vooral op je cirkel van invloed. Denk in termen van oplossingen. Verspil je energie niet aan dingen waar je geen of te weinig invloed op hebt. Het brengt je geen stap verder.
Proactiviteit zorgt er ook voor dat je cirkel van invloed groeit. Je zorgt voor positieve energie. Je laat je minder en minder leiden door de omstandigheden om je heen. Jij bepaalt welke ballen je in de lucht wilt houden, waar je je tijd en energie aan besteed en dat maakt je sterker en gelukkiger.
WIL JE MEER WETEN?
Als je meer wilt lezen (echt een aanrader): hier vind je ‘De 7 eigenschappen die jou succesvol maken’. Je kunt natuurlijk ook de versie voor volwassenen lezen, maar stiekem vind ik de pubereditie veel leuker.
Waar heb jij je voor het laatst druk over gemaakt? Viel het binnen je cirkel van invloed of binnen je cirkel van betrokkenheid? Zijn er dingen waar jij proactiever in wilt zijn? Deel in the comments below.
MomUp!