“It is your mind that creates this world”. Je gedachten zijn allesbepalend.
Ik weet niet meer precies waar of wanneer ik deze quote van Boeddha voor het eerst heb gelezen. Maar het is er zo eentje die me bij is gebleven. Het was zo’n zin die mijn ogen opende. Big time.
Waarom?
Ongeacht of je nu wel of niets iets met Boeddha hebt, dat ene zinnetje bevat een heel belangrijk inzicht: je gedachten zijn de bril waardoor je de wereld om je heen ziet.
Dat klinkt lekker wazig en abstract, ik weet het. But let me explain.
Ik zal je uitleggen hoe je je mindset altijd in je voordeel kunt gebruiken, of je je nu goed of slecht voelt en wat je doel ook is.
DE BEROEMDE 5 G’S
Je gedachten bepalen hoe je je voelt. Of je blij, gestrest, boos of verdrietig bent. Ze bepalen wat je doet. Of je doorzet of bij de pakken neer gaat zitten. En ga zo maar door.
Superbelangrijk dus.
In de cognitieve gedragstherapie wordt dit verder uitgelegd aan de hand van de 5 G’s.
Een voorbeeld:
- Gebeurtenis: je dochtertje staat voor de koelkast en zeurt om een ijsje.
- Gedachte: “Daar gaaaan we weer.. De zoveelste keer vandaag. Ik heb er zo genoeg van”.
- Gevoel: irritatie
- Gedrag: je schreeuwt dat het nu geen tijd voor ijsjes is.
- Gevolg: het zeuren gaat door en jij voelt je schuldig dat je geschreeuwd hebt.
Wat hier gebeurt, daar heb je in theorie niet zoveel invloed op (op dat moment, later misschien wel). Het gaat mis bij de gedachte die je op dit moment over de gebeurtenis hebt. Die gedachte bepaalt vervolgens je gevoel, gedrag en het gevolg daarvan.
Voordat je nu stopt met lezen en denkt: “alsof het zo gemakkelijk is”, laat het me even verder uitleggen.
Het is zeker niet gemakkelijk. Ik wil ook absoluut niet verkondigen dat je altijd ‘goede’ gedachten kunt hebben. Of dat dingen altijd perfect moeten gaan. Nee, dat zeker niet. Asjeblieft niet, wat een saai leven zou dat zijn zeg.
Wel kun je jezelf een beetje trainen om de dingen net wat gemakkelijker te maken. Om wat vaker blij te zijn. Wat vaker relaxed te zijn. Meer van het leven te genieten.
Terug naar het voorbeeld. Stel het volgende doet zich voor:
- Gebeurtenis: je dochtertje staat voor de koelkast en zeurt om een ijsje.
- Gedachte: “Adem in, adem uit. Ik moet even volhouden, over een halfuur (of langer in mijn geval :D) is ze het vergeten”.
- Gevoel: in ieder geval meer ontspannen dan bij het andere voorbeeld.
- Gedrag: je vertelt haar rustig dat je snapt dat ze ijsjes lekker vindt, maar dat ze nu geen ijsje krijgt. En verder negeer je het gezeur, totdat het ophoudt.
- Gevolg: jij bent trots op jezelf dat je hebt doorgezet.
JE BEWUST WORDEN VAN JE GEDACHTEN
Goed, en wat moet je hier nu mee?
Laat ik een ding voorop stellen: een ontzettend groot deel van je gedachten verloopt automatisch. Als je je de hele dag bewust moest zijn van alles wat je dacht, dan zou dat veel en veel te vermoeiend voor je hersenen zijn. En dus ontwikkelen ze een soort short-cut, een automatisch patroon.
Stap 1 in leren hoe je je mindset in je voordeel gebruikt is dus bewustwording. Het automatisme leren herkennen. Dat kan niet altijd en dat hoeft ook niet altijd. Maar je kunt wel proberen om je vaker bewust te zijn van hoe je je voelt en hoe je je gedraagt. Meestal wordt het dan ook gemakkelijker om zo je gedachten te herleiden.
Hoe kun je dat doen?
HELIKOPTER LEREN SPELEN
Heel simpel. Door te schrijven. Pak op enig moment van de dag een pen, je telefoon, laptop, whatever en schrijf. Schrijf op wanneer en waarom de irritatie, vermoeidheid, stress enzovoort hoog opliepen die dag. En hoe vaker je dit weer doet, hoe meer je je automatische gedachte leert herkennen en daarmee leert voor te zijn.
Wat je hiermee eigenlijk doet is afstand nemen. Als een ‘derde persoon’, als een soort helikopter van een afstandje naar je eigen gedachten kijken. Jij bent namelijk niet je gedachten.
AUTOMATISCHE GEDACHTEN LEREN HERKENNEN
Dit zijn de kenmerken van automatische gedachten:
- Ze komen je zomaar te binnen schieten.
- Ze bekijken meestal maar één kant van het verhaal.
- Het komt niet in je op om er vraagtekens bij te zetten.
En vooral dat laatste, is wel nodig om je mindset in je voordeel te leren gebruiken.
THINK: 5 STAPPEN OM JE MINDSET TE BEOORDELEN
Als er op een bepaald moment vaker een lampje gaat branden wanneer je zo’n vervelende, automatische gedachte hebt, kun je gaan leren hoe je er vraagtekens bij kunt zetten.
Daarom heb ik een ezelsbruggetje voor je, 5 stappen die je snel en effectief laten bepalen wat je met een bepaalde gedachte wilt.
Dat ezelsbruggetje heet THINK:
T (True): is de gedachte waar?
H (Helpful): helpt deze gedachte me verder?
I (Inspiration): inspireert deze gedachte me?
N (Necessary): is het echt nodig om op deze manier te denken?
K (Kind): ben ik met deze gedachte aardig voor mezelf of voor een ander?
Kom je er met THINK achter dat de gedachte je geen stap vooruit helpt? Probeer dan vooral niet de gedachte weg te stoppen. Dat werkt hetzelfde als zeggen dat je niet aan een witte beer mag denken (en vervolgens huppelt die beer constant door je hoofd). Yup, dit is echt een heel bekend experiment in de psychologie (hoe zouden ze op witte beren zijn gekomen?).
Tot slot: shit happens. Daar doe je nu eenmaal niets aan. Het gaat erom dat je vaker leert te dansen in de regen. That’s all.
Waren de 5 G’s voor jou net zo’n eye-opener als dat ze voor mij waren? Deel in the comments below.
MomUp!